W DSM-5 – zaburzenia jedzenia i odżywiania definiowane jako ważny problem zdrowotny, „który charakteryzuje się ciągłymi zaburzeniami odżywiania lub zachowaniami związanymi z jedzeniem, które manifestują się zmienionym spożywaniem lub wchłanianiem żywności i które znacznie upośledzają zdrowie fizyczne lub funkcjonowanie psychospołeczne”.

DSM-5 wyszczególnia następujące zaburzenia odżywiania:

  • jadłowstręt psychiczny (ang. anorexia nervosa, AN)
  • żarłoczność psychiczna, bulimia (ang. bulimia nervosa, BN)
  • łaknienie spaczone (ang. pica)
  • zaburzenia przeżuwania (zespół ruminacji, ang. ruminacion disorder, RD)
  • zaburzenia odżywiania polegające na unikaniu lub ograniczaniu przyjmowania pokarmów (avoidant/restrictive food intake disorder, ARFID)
  • zaburzenia odżwiania z epizodami niekontrolowanego objadania się (zespół gwałtownego objadania się , zespół z napadami objadania się, ang. binge eating disorder, BED)
  • inne specyficzne zaburzenia jedzenia i odżywiania (ang. other feeding or eating disorder, OSFED)

Mikrobiom, czyli mikroflora jelitowa, odgrywa znaczącą rolę w regulowaniu różnych aspektów związanych z zaburzeniami odżywiania (regulacja zachowań związanych z odżywianiem oraz występowanie zaburzeń behawioralnych związanych z jedzeniem).

Czynniki przyczyniające się do wzrostu ilości osób z nadwagą i otyłością:

  • czynniki genetyczne
  • brak umiejętności regulowania ilości spożywanych pokarmów (zwłaszcza tych bogatych w tłuszcze i cukry)
  • spożywanie żywności rafinowanej oraz wzbogacanej w nielegalne składniki uzależniające
  • u osób otyłych (podobnie jak u osób uzależnionych) mniej receptorów dopaminowych w układzie nagrody
  • kampanie reklamowe mające na celu zwiększenie zainteresowanie produktami zawierającymi składniki uzależniające, jak sól, cukier i tłuszcz.
  • łatwa dostępność takich produktów oraz stosunkowo niewysoka cena

Najczęściej spotykane zaburzenia jedzenia

  • anoreksja, jadłowstręt psychiczny – niechęć do pokarmu lub brak łaknienia
  • bulimia, żarłoczność psychiczna – zespół chorobowy charakteryzujący się dpowtarzającymi się epizodami obżarstwa z następującym po nich dążęniem do szybkiej utraty wagi ciała
  • diabulimia – celowe pomijanie dawek insuliny w celu redukcji masy ciała lub zapobieganiu przyrostowi wagi u osób z cukrzycą typu 1
  • zespół gwałtownego napadowego objadania się – nawracające nieregularne epizody przejadania się, którym towarzyszy poczucie upośledzonej kontroli
  • zespół jedzenia nocnego – poranna anoreksja, wieczorna hiperfagia (25% dziennej ilości pokarmów przyjmowana po wieczornym posiłku), zaburzenia snu

Inne zachowania kompulsywne związane z odżywianiem:

  • alkoreksja – inaczej anoreksja alkoholowa lub bulimia alkoholowa; trzy aspekty alkoreksji, to nadużywanie alkoholu, nadużywanie pokarmu i nadmierna aktywność fizyczna
  • bigoreksja/wigoreksja – zespoł Adonisa, dysmorfia mięśniowa, odwrotna anoreksja, to patologiczna dbałość o własną sylwetkę (rygorystyczna dieta, odżywki, suplementy, treningi)
  • fatoreksja – zniekształcona ocena otyłości: osoby z dużą nadwagą i zniekształconą sylwetką mają przekonanie o własnym idealnym wyglądzie
  • megareksja – obsesyjne zabiegi o zwiększenie masy ciała (pragnienie „bycia dużym”)
  • ortoreksja – obsesyjne kontrolowanie jakości spożywanego jedzenia, z koncentracją na zdrowe i “właściwe” produkty
  • permareksja – obsesyjne limitowanie ilości pokarmów i liczenie kalorii
  • potomania – obsesja nt. spożywania wody pitnej (nawet 8 l)
  • pregoreksja – anoreksja kobiet w ciąży, jadłowstręt (ścisła dieta, intensywne ćwiczenia, przyjmowanie diuretyków, środków przeczyszczających czy wymiotnych