Nieocenione źródło wiedzy dla psychoterapeutów pracujących z ciałem.
Niniejsza książka to pierwsza na polskim rynku publikacja dotycząca teorii poliwagalnej, skierowana do psychoterapeutów. Teoria sformułowana przez autora już w 1994 roku jest rezultatem jego wieloletnich badań klinicznych i obserwacji. Zakłada ona, że życie emocjonalne człowieka ma podłoże biologiczne, a doświadczenia psychiczne jednostki ściśle wiążą się z procesami zachodzącymi w ciele. Stephen W. Porges przywiązuje szczególną wagę do nerwu błędnego, udowadniając, że jego funkcjonowanie ma ogromny wpływ na ludzką psychikę.
Książka nie tylko prezentuje podstawowe pojęcia teorii poliwagalnej w przystępnej formie glosariusza. Zawarte w niej wywiady autora z klinicystami wskazują również możliwe zastosowanie jego teorii w praktyce terapeutycznej. Książka Porgesa pokazuje, jak opracować strategie terapeutyczne mające na celu przywrócenie równowagi biologiczno-behawioralnej poprzez interakcje społeczne. Koncepcje autora można z powodzeniem zastosować nie tylko w terapii traumy i depresji, lecz także w terapii autyzmu.
Teoria poliwagalna to rewolucja w terapii. Porges wyjaśnia przejrzyście, jak to, co dzieje się w naszym ciele, wpływa na nasze zachowanie i zdolność do relacji z innymi ludźmi.
Dorota Hołówka, prezes Stowarzyszenia Nowa Psychologia
W swojej książce Stephen Porges z powodzeniem osiąga to, co udaje się niewielu badaczom: przekształca zawiłe koncepcje naukowe w przystępne pojęcia zrozumiałe dla pacjentów, lekarzy, terapeutów i wszystkich osób niemających pojęcia o medycynie. Autor w przyjazny sposób wyjaśnia subtelności teorii poliwagalnej będącej dziełem jego twórczego geniuszu, my zaś dostrzegamy w nowym świetle wpływ układu autonomicznego na ludzkie zachowania i widzimy, jak wiele trudności, z którymi borykają się pacjenci i lekarze, ma podłoże neurobiologiczne.
Pat Ogden, założycielka i dyrektorka Sensimotor Psychotherapy Institute w Boulder, Kolorado, USA
Stephen W. Porges – profesor Uniwersytetu Indiany oraz założyciel i dyrektor Stress Research Consortium na tejże uczelni. Profesor psychiatrii Uniwersytetu Karoliny Północnej oraz profesor emerytowany na Uniwersytecie Illinois w Chicago i Uniwersytecie Maryland. Pełnił funkcję prezesa Society for Psychophysiological Research oraz Federation of Associationsin Behavioral & Brain Sciences.
Stephen W. Porges jest twórcą zaprezentowanej w 1994 roku teorii poliwagalnej, łączącej ewolucję autonomicznego układu nerwowego ssaków z zachowaniem społecznym i podkreślającej rolę stanu fizjologicznego w problemach z zachowaniem i zaburzeniach psychiatrycznych. Teoria poliwagalna jest dzisiaj podstawą innowacyjnych form terapii uwzględniających mechanizmy fizjologiczne leżące u podstaw symptomów obserwowanych w wielu zaburzeniach psychicznych, fizycznych i behawioralnych. W 2018 roku prof. Porges został laureatem nagrody Pioneer Award przyznawanej przez Amerykańskie Towarzystwo Psychoterapii Somatycznej (United States Association for Body Psychotherapy). Opublikował ponad dwieście pięćdziesiąt recenzowanych artykułów naukowych z takich dziedzin, jak anestezjologia, inżynieria biomedyczna, fizjologia wysiłku fizycznego, neurologia, psychiatria, psychologia oraz badanie i terapia uzależnień.
Teoria poliwagalna pozwala nam zrozumieć, iż łączenie się i koregulacja to nasz imperatyw biologiczny. Manifestuje się on dążeniem do bezpieczeństwa osiągalnym jedynie na drodze udanych relacji społecznych, w których współregulujemy nasze zachowanie i fizjologię. Zastanawiając się nad poczuciem bezpieczeństwa w naszym życiu, uświadamiamy sobie, iż zrozumienie sygnałów fizjologicznych przejawów uczuć oraz sygnałów, które je wywołują, może pomóc nam w poprawieniu relacji z innymi i zapewnieniu wsparcia naszym pacjentom, rodzinie i przyjaciołom. Innymi słowy, nasz imperatyw biologiczny musi być ukierunkowany na to, aby inni ludzie czuli się przy nas bezpiecznie. /s. 67/
To, czy w okresie wczesnego rozwoju jednostka czuje się bezpieczna w obecności rodziców, opiekunki, członków rodziny lub innych osób, może mieć wpływ na indywidualne różnice, jeśli chodzi o podatność na traumę. /s. 88/
Teoria poliwagalna mówi nam, że najmłodszy filogenetycznie obwód wagalny aktywuje się tylko wówczas, gdy organizm wykryje sygnały informujące o bezpieczeństwie otoczenia. Ten obwód nie tylko uspokaja nasze narządy wewnętrzne, ale także umożliwia mimikę; twarz może wyrażać emocje, a głos zyskuje prozodię. Gdy tego rodzaju sygnały płyną do nas od innych osób, nasz organizm uspokaja się , a głos i twarz wyrażają pozytywne emocje. (…) Zgodnie z teorią poliwagalną, niezdolność odczytywania takich sygnałów jest pochodną stanu fizjologicznego. Funkcjonalnie rzecz ujmując, jeśli dana osoba jest zmobilizowana i nastawiona na obronę, trudno jej będzie wykryć wskazówki bezpieczeństwa. Jeśli ktoś jest w stanie zamarcia lub dysocjacji, w zasadzie niemożliwe będzie dla takiej osoby wykrycie sygnałów bezpieczeństwa. /s.117/
„Wagalna”, ponieważ dotyczy nerwu błędnego, którego nazwa łacińska to vagus, a „poliwagalna”, ponieważ ma podkreślać mnogość szlaków błędnych. /s.145/
*Błędnych, czyli błądzących po całym organizmie
SPIS TREŚCI:
Podziękowania
Wstęp
Glosariusz
- Neurobiologia poczucia bezpieczeństwa
- Teoria poliwagalna a terapia traumy
- Samoregulacja a zaangażowanie społeczne
- Jak teoria poliwagalna wyjaśnia skutki traumy dla mózgu,
ciała i zachowania - Wskaźniki bezpieczeństwa i zdrowia a teoria poliwagalna
- Przyszłość terapii traumy z perspektywy teorii poliwagalnej
- Perspektywa somatyczna w psychoterapii
Literatura przedmiotu
Dodatkowa literatura przedmiotu
Nota od wydawcy
Teoria poliwagalna, Stephen W. Porges, WUJ 2020