Jeżeli chodzi o uczucia zły nastrój jest zawsze rdzeniem depresji. Depresyjny nastrój pojawia się wraz z uczuciem smutku, samotności lub rozpaczy i niezdolności do odczuwania przyjemności. Głównymi czynnikami mogą też być irytacja, lęk i agresja – wtedy smutek i niezdolność odczuwania przyjemności są mniej istotne. Dzieci i młodzież w depresji mogą przechodzić wszystkie trzy procesy emocjonalne – depresyjnego nastroju, irytacji i lęku.
Na poziome behawioralnym młodzi ludzie w depresji mogą okazywać albo zredukowaną i spowolnioną aktywność, albo zwiększoną – choć nieefektywną – aktywność (pobudzenie psychomotoryczne). Mogą demonstrować niechęć do wszelkich zajęć, które dałyby im poczucie spełnienia lub łączności z rodziną czy przyjaciółmi. Kiedy młodzi ludzie przestają się ruszać mogą popaść w katatonię lub otępienie. Na szczęście są to rzadkie przypadki.
Na poziomie interpersonalnym występuje pogorszenie relacji dzieci z rodziną, przyjaciółmi, nauczycielami i innymi w ich życiu osobami. Mówią o sobie, że są samotne, że nie potrafią podjąć kroków, by nawiązać kontakt z innymi, bądź też twierdzą, ze na kontakt ten nie zasługują.
Objawy somatyczne lub wegetatywne występujące w cięższych przypadkach to:
- utrata energii;
- zakłócenie snu i apetytu;
- utrata wagi i niemożność osiągnięcia wagi właściwej dla swego wieku;
- bóle brzucha i bóle głowy;
- ciągłe zmiany nastroju. (s. 13-14)
Młodzi ludzie podejmują próby samobójcze z wielu powodów. Samobójstwo jest często postrzegane przez nastolatków jako jedyne rozwiązanie trudności wynikających ze straty lub konfliktu. W tym kontekście akt samobójczy może spełniać jedną lub więcej z wymienionych funkcji:
- ucieczka przed sytuacją lub stanem psychicznym, których nie da się wytrzymać;
- odegranie się na innych poprzez wywołanie u nich poczucia winy;
- wymierzenie sobie kary;
- zapewnienie sobie opieki, troski i uwagi innych;
- poświęcenie się w imię wyższych celów. (s. 57)
Depresja polega na zmianach nastroju oraz zaburzeniu funkcji biologicznych, a także zaburzeniach w sferze myślenia, zachowania i relacji.
Choroba ta może ta może mieć podłoże genetyczne lub pojawić się na skutek doświadczenia straty. Kolejne epizody depresji pojawiają się na skutek stresu, który uaktywnia podatność na tę chorobę. Stres życiowy jest wtedy podtrzymywany przez depresyjne myśli, działania i relacje. Układ nerwowy człowieka działa „na zwolnionych obrotach”, zakłócając sen, odbierając apetyt i energię. Spowolnienie to prowadzi do depresyjnych nastrojów. Podatność ta związana ze stratą w młodym wieku jest uzależniona od wspomnień o tej stracie, które przypominają się w momencie kolejnej straty. Wspomnienia te dają nastolatkowi sygnał, iż czeka go w życiu jeszcze wiele trudnych chwil a to z kolei obniża jego nastrój. (s. 68)
Spis treści:
1. Depresja
* Epidemiologia depresji
* Kliniczne objawy depresji
* Ocena depresji
* Leczenie depresji
2. Próby samobójcze
* Czynniki ryzyka i czynniki ochronne w przypadku samobójstwa
* Ocena ryzyka zagrożenia samobójstwem
* Opanowywanie zagrożenia samobójstwem
Dodatek 1. Skala nastroju
Dodatek 2. Depresja. Informacje dla nastolatków i ich rodziców
Dodatek 3. Tabela kontroli umysłu
Dodatek 4. Ćwiczenia relaksacyjne
Dodatek 5. Umiejętność słuchania i komunikacji
Dodatek 6. Rozwiązywanie problemów
Dodatek 7. Życie rodzinne
Dodatek 8. Kwestionariusz stresu
Depresja i próby samobójcze młodzieży. Sposoby przeciwdziałania i reagowania, Alan Carr, GWP, 2004