Unikanie emocji, przeżywanie emocji to zapis rozważań autora nad sposobami kształtowania się emocji i ich przeżywania – lub unikania i ewakuowania – przez obu uczestników psychoanalitycznego spotkania.
Antonino Ferro inspirację czerpie z teorii Biona oraz koncepcji pola analitycznego i w charakterystycznym dla siebie stylu snuje oryginalne refleksje, przeplatając odniesienia teoretyczne licznymi przykładami zaczerpniętymi z pracy z dorosłymi, nastolatkami i dziećmi. Proponuje nowe rozumienie tego, jak ludzki umysł działa i jak choruje, formułuje też zalecenia dotyczące pracy z pacjentami. Niezwykle użyteczny okazać się może ostatni rozdział książki, zbiór ponad 70 ćwiczeń psychoanalitycznych będących tak naprawdę krótkimi opisami przypadków klinicznych. Autor zachęca czytelnika do odważnego szukania rozwiązań prezentowanych problemów.
„Gdy w trakcie sesji zbytnio polegamy na teorii, analiza staje się zorganizowaną wycieczką – mamy wówczas pod ręką wszystko, co już znamy (scena pierwotna, lęki kastracyjne, fantazje o wykluczeniu, lęki separacyjne przed przerwą weekendową, które interpretujemy aż do znudzenia, rekonstruowanie przeszłości tak, aby wszystko się zgadzało itp.). Zdarza się też, iż zawężamy rozumienie pacjenta tak, aby pasowało do modelu, jaki ma w głowie analityk (niezależnie od tego, jaki to jest model) – wszystko to są różne sposoby na trzymanie się z dala od Słupów Heraklesa”.
fragm. Rozdziału 1
Antonino Ferro – superwizor i psychoanalityk szkoleniowy Włoskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego, były prezes tego Towarzystwa. Jest autorem licznych artykułów publikowanych w prestiżowych periodykach psychoanalitycznych oraz ponad 20 książek, które przełożono na wiele języków.
Przeżywanie emocji wymaga ciągłej pracy, którą może wykonywać jedynie zintegrowany aparat psychiczny, radzący sobie z ich odbiorem, metabolizowaniem i pomieszczaniem. /s. 9/
Jak wielokrotnie podkreślano, istnienie umysłu oznacza również świadomość własnego końca i często także niemożność pogodzenia się z tym faktem, niewiedzę i niemożność sformułowania odpowiedzi w tym momencie ewolucji, w którym możemy jedynie zadawać pytania. Niezdolność tolerowania braku odpowiedzi prowadzi do swoistej znieczulicy i niezbędnych kłamstw, które nazywamy religią, fanatyzmem, wiarą itp. (…) Tylko wskutek wieloletniego dojrzewania zdolności do myślenia możemy – bez egzorcyzmów – skonfrontować się z przemijalnością naszej egzystencji bez konieczności przywierania do kłamstw, nawet tych, które powszechnie przyjmuje się za prawdę. /s. 41-42/
Identyfikacja projekcyjna jest uznawana za podstwową aktywność ludzkiego umysłu w procesie komunikacji. Większość identyfikacji projekcyjnych płynie od pacjenta do analityka, ale nie zawsze się tak dzieje: czasami kierunek przepływu ulega odwróceniu i zmęczony , niedostępny lub cierpiący analityk ewakuuje lęki w umysł pacjenta, którego umysł chwilowo przejmuje wówczas funkcję bieguna receptywno – śniącego. /s. 79/
Przeniesienie ujawnia się podczas sesji na różne sposoby: poprzez powtarzanie lub projekcję fantazmatów na zewnątrz poprzez identyfikację projekcyjną (nieprzypadkowo tak wielu psychoanalityków coraz rzadziej zajmuje się treścią, przywiązując większą wagę do rozwijania lub naprawy narzędzi służących opracowywaniu owej treści), a także we wszelkich opowieściach, sposobach ekspresji posiadających potencjał komunikowania aspektów zmysłowych i cierpienia oraz wyrażających brak funkcji lub istnienie dysfunkcji. /s. 185/
SPIS TREŚCI:
- Unikanie emocji, przeżywanie emocji
- Obraz i narracja – niekończąca się zabawa
- Przykłady i pytania
- Bion – komentarze teoretyczne i kliniczne
- Myśli Biona i ich zastosowanie – implikacje kliniczne
- Psychoanalityczne skale i zanieczyszczenie świetlne
- Myślenie niepomyślanego
- Czy seksualność może jeszcze budzić zgorszenie?
- Wariacje na temat przeniesienia i przeciwprzeniesienia
- Ćwiczenia psychoanalityczne
Bibliografia
Unikanie emocji, przeżywanie emocji, Antonino Ferro, Wydawnictwo: Oficyna Ingenium, 2018