Niedojrzali dorośli mają (…) pewne cechy specyficzne. Bardzo często utrzymują uwagę skierowaną przede wszystkim na siebie, nie akceptują upływu czasu i jego ciągłości, nie doświadczają strachu o innych ludzi (w tym najbliższych), nie są wrażliwi na potrzeby innych, często ujawniają tendencje hipochondryczne.. Sprawiają także niekiedy wrażenie młodszych fizycznie, niż sa w rzeczywistości. (…) w jakimś sensie biologicznie i psychicznie nie „zużywają się”. Zuzywają się za to ich dzieci. O dzieciach takich osób (szczególnie matek) mówi się wielokrotnie, że wyglądają staro, starzej, niżby na to wskazywał ich wiek. (…) Niedojrzali rodzice doświadczają (…) jednego podstawowego lęku – przed śmiercią: przed własną śmiercią. Są tym niepokojem na swój sposób owładnięci. /s. 85/

Osoby, które doświadczyły parentyfikacji, mogą w dorosłym życiu wybierać przyjaciół i partnerów wśród takich ludzi, którymi czują się wewnętrznie przymuszone w jakiś sposób się zajmować. Nieustannie wypełniają w stosunku do nich rolę opiekuna, podejmując próby wspierania obarczonej brakiem (deficytem) struktury Ja partnera. Morrie Olson i Peter Gariti (1993) określaja takie relacje jako rodzaj „uzależnienia”, w których osoby te „karmią się” jakimiś wybiórczymi elelmentami relacji, np. satysfakcją z życia seksualnego albo inną wspólną gratyfikującą aktywnością. Pozostają w takich związkach, mimo że cierpią. (…) Kobiety z doświaczeniem odwrócenia ról mogą w dorosłości nie chcieć mieć dzieci, bo obawiają się nie tylko bliskości, lecz także tego, że na swój sposób „zdradzą” potrzebującą matkę. /s. 96-97/

Gdyby było tak, że społecznie stalibyśmy się bardziej wyczuleni na to, co może się kryć za maską tzw. dzielnych dzieci lub „wzorowych uczniów i uczennic”. to może udałoby się wcześniej pomóc dzieciom w zdejmowaniu masek lub nawet w przeciwdziałaniu rozwojowi konsekwencji destrukcyjne parentyfikacji. /s. 277/

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie – mit o Heraklesie i bajka o Kopciuszku
1.1. Herakles
1.2. Kopciuszek

2. Zjawisko parentyfikacji, czyli o „masce dorosłości”
2.1. Definicja i rozumienie pojęcia
2.2. Kultura sprzyjająca odwracaniu ról – przyzwolenie na to, żeby dzieci były „dzielne”
2.3. Destrukcyjne odwrócenie ról w dzieciństwie, czyli o przemocy utajonej

3. Mechanizm działania parentyfikacji – transgeneracyjny przekaz traumy
3.1. Rodzice z zaburzeniami osobowości
3.2. Niedojrzali dorośli i niedokończona żałoba
3.3. Style osobowości związane z parentyfikacją: masochistyczny i narcystyczny
3.4. Koledzy i przyjaciele Kopciuszków

4. Konsekwencje destrukcyjnej parentyfikacji
4.1. Zaburzenia regulacji emocji – aleksytymia
4.2. Depresja
4.3. Zahamowanie procesu separacji–indywiduacji
4.4. Somatyzacja i zaburzenia psychosomatyczne
4.5. Zaburzenia funkcjonowania cielesnego, czyli „zdradzone ciało”

5. Rodzaje parentyfikacji
5.1. Parentyfikacja instrumentalna i emocjonalna
5.2. Studium osoby – historia Pani A.
5.3. Parentyfikacja seksualna

6. O sposobach pomocy „dorosłym” dzieciom
6.1. Psychoterapia osób, które doświadczyły parentyfikacji
6.2. Wzrost potraumatyczny, czyli dorosłe dzieci bez brzemienia parentyfikacji
6.3. Społeczna diagnoza dorosłych dzieci
6.4. Psychoterapeuci to często osoby, które w dzieciństwie doświadczyły parentyfikacji
6.5. Mówienie i pisanie o traumatycznej przeszłości
6.6. Prewencja odwracania ról w rodzinie

7. Podsumowanie, czyli raz jeszcze o tym, co dla dorosłego dziecka jest najważniejsze

8. Zmiana narracji – jeśli nie Herakles i Kopciuszek, to kto?
8.1. Wystarczająco dobre rodzicielstwo i odzyskiwanie równowagi
8.2. Zadania dla psychoterapeuty i osoby wspierającej

Bibliografia
Indeks nazwisk

Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie, Katarzyna Schier, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2017