Fot. Gabinet psychoterapii superEGO

Jakie są objawy PTSD?

Podstawowe objawy PTSD dzielą się na trzy główne grupy:

  • Intruzje (wdzieranie się się) traumatycznych doświadczeń (np. flashbacki, koszmary senne).
  • Unikanie, odrętwienie i obojętność.
  • Hiperpobudzenie (odruch wzdrygnięcia, niepokój, lęk, wzburzenie). s. 62

Osoby z chroniczną traumą niemal zawsze doświadczają niszczącego poczucia wstydu – związanego z tym, kim są – który towarzyszy wstydowi spowodowanemu tym, co się wydarzyło. ponadto osoby z zaburzeniami dysocjacyjnymi zazwyczaj wstydzą się określonych części swojej osobowości, a być może także swoich problemów z dysocjacją. (…) Poczucie wstydu jest jedną z emocji wrodzonych, doświadczanych przez wszystkich ludzi, a także jedną z najbardziej niszczycielskich emocji u osób straumatyzowanych. Poczucie wstydu obejmuje porażki, niekompetencji i klęski. (…)

Boon, Steele i van der Hart w przystępny sposób pokazują, jak radzić sobie z dysocjacją i traumatycznymi wspomnieniami.

Niniejsza książka to usystematyzowany trening umiejętności dla osób cierpiących na zaburzenia dysocjacyjne będące skutkiem przebytej traumy. Autorzy nie tylko dokonują przeglądu zaburzeń i ich objawów, lecz także szczegółowo opisują praktyczne umiejętności, dzięki którym można nad nimi zapanować.

Boon, Steele i van der Hart uczą, jak rozumieć i regulować emocje, kwestionować dysfunkcyjne myśli oraz radzić sobie z gniewem, strachem, wstydem i poczuciem winy. Ponadto książka zawiera przydatne strategie panowania nad wyzwalaczami emocji i radzenia sobie z pragnieniem samookaleczania, by krok po kroku zmierzać ku poprawie samopoczucia i relacji z innymi osobami.

Zaburzenia dysocjacyjne po traumie to także znakomity poradnik dla terapeutów pracujących z pacjentami, którzy zmagają się ze wspomnianymi problemami. Prezentowane w książce porady można z powodzeniem wykorzystać zarówno w terapii grupowej, jak i indywidualnej. W przewodniku zamieszczonym na końcu książki znajduje się zarys wprowadzających i pożegnalnych sesji grupowych. Arkusze zadań domowych umieszczone na końcu każdego rozdziału ułatwiają pracę nad strategiami radzenia sobie z problemami.

„Przejrzyste wyjaśnienia, praktyczne umiejętności i zbiorowa mądrość trojga terapeutów z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu pacjentów z zaburzeniami dysocjacyjnymi – oto Zaburzenia dysocjacyjne po traumie. Trening umiejętności. To podręcznik dla terapeutów, przewodnik dla trenerów grup oraz zbiór ćwiczeń dla pacjentów cierpiących na zaburzenia dysocjacyjne. W książce tej znajdą Państwo aktualne informacje na temat najlepszych praktyk klinicznych oraz najnowszych postępów terapii opartej na uważności i poznawczo-behawioralnych podejść do dysocjacji patologicznej”.
Frank W. Putnam, MD, profesor pediatrii i psychiatrii, University of Cincinnati College of Medicin



Tom zawiera:

  • Rozumienie dysocjacji i zaburzeń związanych z traumą
  • Wstępne umiejętności pomagające radzić sobie z dysocjacją
  • Poprawa życia codziennego
  • Radzenie sobie z wyzwalaczami emocji i wspomnieniami związanymi z traumą
  • Rozumienie emocji i procesów poznawczych
  • Zaawansowane umiejętności radzenia sobie z problemami
  • Poprawa relacji z innymi osobami
  • Przewodnik dla trenerów grup


Dr Suzette Boon 
pracuje jako psycholożka i psychoterapeutka kliniczna w Centrum Traumy Altrecht w holenderskim Zeist. Jest współzalożycielką European Society for Trauma and Dissodation (ESTD), była też jego pierwszą przewodniczącą. Jest także członkiem International Society for Trauma and Dissociation (ISSTD). Otrzymała wiele nagród za wkład w diagnozowanie i leczenie zaburzeń dysocjacyjnych.

Kathy Steele, mgr pielęgniarstwa, specjalistka kliniczna pracująca w Atlancie (USA). Pełni funkcję dyrektor klinicznej w Metropolitan Counseling Senices, a także prowadzi prywatną praktykę w Metropolitan Psychotherapy Associates. Do niedawna przewodnicząca Society for Traumatic Stress Studies (ISTSS); otrzymała liczne nagrody za swoją działalność, jest współautorką publikacji The Haunted Self: Structural Dissodation and the Treatment of Chronić Traumatization.

Dr Onno van derHart jest profesorem honorowym psychopatologii traumatyzacji przewlekłej w Departamencie Psychologii Klinicznej i Psychologii Zdrowia Uniwersytetu w Utrechcie oraz psychologiem i psychoterapeutą w Sinai Center for Mental Health w Amstelveen (Holandia). W przeszłości pełnił funkcję przewodniczącego ISTSS. Jest także współautorem książki The Haunted Self: Structural Dissociation and the Treatment of Chronić Traumatization.

/WUJ/


Szczególne problemy z okazywaniem zaufania  innym ludziom mają te osoby, nad którymi w dzieciństwie wielokrotnie się znęcano, porzucano je lub zdradzano. Nieufność bardzo utrudnia  zawieranie przyjaźni oraz upośledza zdolność rozróżniania dobrych i złych intencji u innych osób. Niektóre części osobowości mogą nie ufać nikomu, podczas gdy inne są niekiedy tak bezbronne i potrzebujące, że nie zwracają uwagi na sygnały, iż dana osoba może nie być godna zaufania. /s. 72/

Jeżeli dzieci dorastają w kochających rodzinach, są przez nie chwalone na każdym etapie rozwoju, to pomaga im osiągnąć zdrowe poczucie dumy. W przypadku dzieci dorastających w domach pełnych zaniedbań, krytyki i nadużyć ich osiągnięcia bywają ignorowane, nieakceptowane, wyśmiewane, a niekiedy prowadzą wręcz do wymierzania kary. Dzieci takie zaczynają odczuwać wstyd, który z czasem ulega utrwaleniu i zmienia się w uczucie destrukcyjne. /s. 329/


Czym jest zdrowa relacja?

  • Jej podstawę stanowi wzajemny szacunek, empatia i równość.
  • Obie strony są w stanie wyznaczać jasne granice i wykazywać asertywność bez jednoczesnej agresji.
  • Obie strony dysponują względnie zdrową równowagą pomiędzy autonomią, zależnością i wzajemną zależnością.
  • Obie strony dysponują czują się bezpiecznie w relacji, ale uczucie to nie zależy od tego czy dana osoba jest dla nas zawsze dostępna.
  • Obie strony dysponują poczuciem istnienia drugiej osoby, nawet gdy przebywa ona w innym miejscu, czyli mogą mieć ją w swoim umyśle i sercu.
  • Obie strony są w stanie regulować emocje wywoływane w relacji.
  • Obie strony potrafią negocjować i rozwiązywać większość konfliktów relacyjnych i chętnie proszą o pomoc innych w razie potrzeby, ponieważ relacje są dla nich ważne.
  • Obie strony przejawiają względnie bezpieczne i stabilne poczucie własnego ja.
  • Obie strony wierzą, że większość ludzi nie zamierza wyrządzić im krzywdy i potrafią rozpoznać tych, którzy zamierzają to zrobić.
  • Obie strony są w stanie rozpoznać i uszanować potrzeby i pragnienia, myśli i uczucia, cele i aspiracje drugiej osoby, które mogą być odmienne od ich własnych.
  • Obie strony na ogół potrafią dobrze zrozumieć motywacje i intencje drugiej osoby oraz zastanowić się nad nimi.
  • Relacja opiera się na negocjowaniu tego, co najlepsze dla obu stron, a nie na władzy i kontroli czy dominacji i poddaniu bądź wygrywaniu i przegrywaniu.
  • Obie strony potrafią mówić o swoich uczuciach i doświadczeniach bez obaw przed odrzuceniem czy upokorzeniem. /s. 389/

Zdrowe granice osobiste

  • Potrafimy powiedzieć innym „tak” lub „nie”.
  • Nie przeszkadza nam, że ktoś powie nam „nie”.
  • Szanujemy siebie.
  • W relacjach z innymi współdzielimy odpowiedzialność i władzę. Nie jesteśmy kontrolowani ani nie kontrolujemy.
  • Potrafimy identyfikować nasze błędy i odgrywaną przez nas rolę w przypadku problemu relacyjnego oraz wysłuchiwać uwag innych osób na ten temat, potrafimy również wziąć odpowiedzialność za nasze błędy.
  • Stopniowo dzielimy się naszymi osobistymi informacjami w obustronnie zaufanej relacji.
  • Nie tolerujemy znęcania się nad nami ani braku szacunku.
  • Znamy własne pragnienia, potrzeby i uczucia.
  • W jasny sposób komunikujemy nasze pragnienia, potrzeby i uczucia innym osobom.
  • Znamy nasze fizyczne i seksualne granice oraz potrafimy ich przestrzegać.
  • Jesteśmy odpowiedzialni za własne życie i pozwalamy innym dorosłym osobom odpowiadać za ich życie.
  • Doceniamy własne opinie i uczucia oraz opinie i uczucia innych osób.
  • Szanujemy granice innych osób i oczekujemy, że osoby te będą szanować nasze granice.
  • Jesteśmy w stanie prosić o pomoc, gdy jej potrzebujemy, a także poradzić sobie samodzielnie w razie potrzeby.
  • Nie poświęcamy wyznawanych wartości ani naszej uczciwości, aby uniknąć odrzucenia.
  • Dotrzymujemy przyjętych założeń, niezależnie od konsekwencji, gdy dana osoba kontynuuje naruszanie naszych granic. /s. 441/

Zaburzenia dysocjacyjne po traumie. Trening umiejętności. Podręcznik pacjenta i terapeuty, Suzette Boon, Kathy Steele, Onno van der Hart, WUJ, Kraków 2019