Zdrowa osobowość wiąże się z zaangażowaniem w wartości i ideały oraz „kompas moralny”, który jest spójny, elastyczny i w pełni zintegrowany z poczuciem self. Na neurotycznym poziomie osobowości istnieje zobowiązanie do wartości i ideałów oraz brak antyspołecznych zachowań, odzwierciedlający w pełni zintegrowane i zinternalizowane poczucie wartości i ideałów. Jednak sztywność moralna, skłonność do utrzymywania self w nieuzasadnionych wysokich standardach (tj. nadmierny samokrytycyzm), jest wspólną cechą zaburzeń osobowości zorganizowanych na poziomie neurotycznym.
Natomiast poziom organizacji osobowości borderline charakteryzuje się zmiennym stopniem patologii w funkcjonowaniu moralnym. Na jednym końcu spektrum terapeuta obseruje stosunkowo dobrze rozwinięty, ale sztywny i nadmiernie surowy poziom moralnego funkcjonowania cechujący się silnym lękiem i subiektywnym cierpieniem, w postaci samokrytycyzmu lub przewidywanej krytyki ze strony innych wewnętrznych standardów. Na drugim końcu spektrum dostrzega brak jakiegokolwiek wewnętrznego kompasu moralnego i brak zdolności do poczucia winy lub wyrzutów sumienia, charakterystyczne dla pacjentów zorganizowanych na niskim poziomie borderline, a zwłaszcza tych z zaburzeniami osobowości lub głębokim zaburzeniem narcystycznej patologii osobowości. /s. 100-101/
W konflikcie psychologicznym operacje obronne są automatyczne i mimowolnie aktywowane, aby odeprzeć negatywne afekty związane z wyrażaniem sprzecznej motywacji. Obrony zmniejszają negatywny wpływ, oddzielając świadomość sprzecznych motywacji od dominującego, świadomego poczucia self. Obrony oparte na wyparciu trwale eliminują konfliktową motywację ze świadomości, podczas gdy mechanizmy obronne, oparte na dysocjacji lub rozszczepieniu, usuwają ją na chwilę z umysłu. /s.114/
Ocena zdolności do radzenia sobie z agresją ma główną rolę w ocenie zaburzeń osobowości. W miarę nasilania się patologii osobowości, nieprzystosowawcze wyrażenie słabo zintegrowanych form agresji mają coraz większe znaczenie w funkcjonowaniu patologicznej osobowości. Agresja często wyraża się w zachowaniu albo wobec innych, albo wobec self, w rezultacie ocena agresji zazwyczaj koncentruje się na zachowaniu. /s. 289/
SPIS TREŚCI:
1. Wprowadzenie. Model leczenia skoncentrowany na leczeniu self i funkcjonowania interpersonalnego
CZĘŚĆ I
Osobowość i zaburzenia osobowości w teorii relacji z obiektem
2. Osobowość i zaburzenia osobowości w teorii relacji z obiektem
Część 1. Psychodynamiczny opis osobowości i zaburzeń osobowości
Część 2. Klasyfikacja patologii osobowości w modelu teorii relacji z obiektem
Część 3. Struktury psychologiczne a poziomy zaburzeń osobowości
Część 4. Kliniczne implikacje strukturalnego modelu zaburzeń osobowości
3. Psychodynamika w teorii relacji z obiektem.
Konflikt, lęk i niepokój, obrony i wewnętrzne relacje z obiektem
CZĘŚĆ II
Przegląd TFP-E. Podstawowe zadania, relacja terapeutyczna i strategie leczenia
4. Podstawowe zadania i elementy leczenia
5. Relacja terapeutyczna. Nastawienie i postawa psychoterapeuty, przymierze terapeutyczne, przeniesienie i przeciwprzeniesienie
6. Strategie leczenia i mechanizmy zmiany
Część 1. Przegląd podstawowych strategii TFP-E
Część 2. Podstawowe strategie TFP-E i ich funkcje
Część 3. Dostosowywanie strategii TFP-E do indywidualnego pacjenta
CZĘŚĆ III
Konsultacja
7. Ocena diagnostyczna oraz plan leczenia
Część 1. Ocena diagnostyczna
Część 2. Dzielenie się wrażeniem diagnostycznym oraz zróżnicowane planowanie leczenia
CZĘŚĆ IV
Ustanawianie ram leczenia
8. Ustanawianie kontraktu. Zachowania, leczenie wspomagające oraz leki
Część 1. Przegląd ram leczenia i kontraktu
Część 2. Podstawowe elementy w kontrakcie
Część 3. Zindywidualizowane elementy w kontrakcie
CZĘŚĆ V
Techniki i taktyki TFP-E
9. Identyfikowanie obszaru do interwencji
10. Interwencja I. Interwencje eksploracyjne i proces interpretacyjny
11. Interwencja II. Analiza przeniesienia oraz taktyki prowadzące do procesu interpretacyjnego
Część 1. Analiza przeniesienia
Część 2. Taktyki prowadzące do procesu interpretacyjnego
12. Interwencja III. Integracja interwencji wspierających i eksploracyjnych
CZĘŚĆ VI
Fazy leczenia i trajektorie zmian
13. Wczesna, środkowa i zaawansowana faza leczenia
Psychoterapia psychodynamiczna. Patologia osobowości. Leczenie self i funkcjonowania interpersonalnego, Eve Caligor, Otto F. Kernberg, John F. Clarkin, Frank E. Yeomans, Wyd. przez Krakowskie Centrum Psychodynamiczne, Kraków 2019