Tak, autyzm nie jest niebieski! Warto zajrzeć m.in. TU
Autyzm z całą pewnością jest różnobarwny, różnorodny, a nawet neuroróżnorodny!
I jak widać poniżej, wszystkie puzzle w tej autystycznej, neuroróżnorodnej układance idealnie do siebie pasują.
Mamy pastylki na ból głowy, antydepresanty na smutek, Boga na problemy wierzących. Na autyzm nie mamy nic.
Kochając syna, Lisa Genova
W styczniu 2022 r. Światowa Organizacja Zdrowia przyjęła nową Międzynarodową Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11), https://icd.who.int/en. W spektrum autyzmu zapisano znaczne zmiany w nazewnictwie i kodowaniu.
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych
ICD-11, rozdział 6. Zaburzenia psychiczne, behawioralne lub neurorozwojowe (zbieżne z DSM – V):
6A00 Zaburzenia rozwoju intelektualnego
6A01 Rozwojowe zaburzenia mowy lub języka
6A02 Zaburzenia ze spektrum autyzmu
6A03 Rozwojowe zaburzenie uczenia się
6A04 Rozwojowe zaburzenie koordynacji ruchowej
6A05 Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi
6A06 Stereotypowe zaburzenie ruchu
8A05.0 Pierwotne tiki lub zaburzenia tikowe
6E60 Wtórny zespół neurorozwojowy
6A0Y Inne określone zaburzenia neurorozwojowe
6A0Z Zaburzenia neurorozwojowe, nieokreślone
Pod kodem 6A02 dla zaburzeń ze spektrum autyzmu wyróżniono:
6A02.0 Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego i z łagodnymi zaburzeniami języka funkcjonalnego lub bez nich
6A02.1 Zaburzenia ze spektrum autyzmu z zaburzeniami rozwoju intelektualnego i łagodnymi zaburzeniami języka funkcjonalnego lub ich brakiem
6A02.2 Zaburzenia ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego i z zaburzeniami języka funkcjonalnego
6A02.3 Zaburzenia ze spektrum autyzmu z zaburzeniami rozwoju intelektualnego i zaburzeniami języka funkcjonalnego
6A02.5 Zaburzenia ze spektrum autyzmu z zaburzeniami rozwoju intelektualnego i brakiem języka funkcjonalnego
6A02.Y Inne określone zaburzenia ze spektrum autyzmu
6A02.Z Zaburzenia ze spektrum autyzmu, nieokreślone
Zmiany w nazewnictwie:
- W klasyfikacji ICD-11 nie wyróżnia się już zaburzenia o nazwie Zespół Aspergera
- W klasyfikacji ICD-11 pojęcie autyzmu zostaje zastąpione pojęciem spectrum autyzmu
Główne symptomy autyzmu – triada autystyczna
- INTERAKCJE SPOŁECZNE
- największe trudności dotyczą inicjowania i podtrzymywania interakcji, dziecko nie reaguje odpowiednio na próby kontaktu
- dzieci z autyzmem zazwyczaj nie są świadome tego, co się dzieje z innymi ludźmi
- nie dzielą się zainteresowaniami, uwagami i przeżyciami
- rzadko patrzą na inne osoby, mają problemy z utrzymaniem kontaktu wzrokowego
- występuje brak właściwych relacji z rówieśnikami, dziecko unika kontaktu z innymi dziećmi
- problemem jest brak umiejętności tworzenia bliskich relacji, a nie brak chęci do tego
- dzieci z autyzmem rzadko naśladują zachowania innych osób
- nie interesują się zabawami społecznymi tzn. grupowymi
- KOMUNIKOWANIE SIĘ
- główne trudności dotyczą rozumienia funkcji komunikacji, jej znaczenia
- problemy z tworzeniem wspólnego pola uwagi, czyli podążania za wzrokiem innej osoby
- często brak komunikowania własnych potrzeb
- dziecko ma problem z odczytywaniem wyrazu twarzy
- problem z przekazywaniem informacji w taki sposób, żeby była ona zrozumiała dla rozmówcy
- brak umiejętności widzenia i naprawiania błędów w komunikacji
- brak wymiany informacji w celu dzielenia zainteresowań np. pokazywania lub przynoszenia zabawek
- rozwój mowy u dzieci z autyzmem jest zazwyczaj opóźniony
- dziecko nie rozumie intencji komunikowania się z otoczeniem
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA ( WYRAZ TWARZY , GESTY)
- słaba mimika twarzy
- mała ekspresja ciała
- uboga gestykulacja lub jej brak
- skrajnie słabe lub skrajnie silne okazywanie emocji
- słaba reakcja na zachowania i emocje innych osób
- gdy dzicko nie potrafi czegoś pokazać posługuje się ręką innej osoby
- OGRANICZONE WZORCE ZACHOWAŃ, ZAINTERESOWAŃ I AKTYWNOŚCI
- niechęć do zmian
- przywiązanie do stałych schematów, przedmiotów
- powtarzalne ruchy, tzw. manieryzmy ruchowe
- bardzo wąskie zainteresowania
- koncentrowanie się na cząstkowych lub niefunkcjonalnych właściwościach przedmiotów
- powtarzalne, stereotypowe wypowiedzi
U dziecka mogą wystąpić tylko niektóre z wyżej wymienionych objawów w różnym nasileniu. Niektóre dzieci z diagnozą autyzmu, np. bardzo lubią się przytulać, dużo mówią, choć nie zawsze poprawnie i wcale nie mają nasilonych tzw. dziwnych zachowań. Musimy pamiętać, że u niektórych dzieci objawy mogą być mocno nasilone, a u innych mogą być bardzo słabo widoczne, czy wręcz trudne do wychwycenia.
Autyzm u dorosłych.
Warto zapoznać się ze specyfiką spektrum autyzmu u dziewczynek i kobiet. Nagranie poniżej.